Nằm giữa biển, trực thuộc huyện Cần Giờ, cách TP. HCM 40km, hòn đảo Thạnh An mới đây đã được Thủ tướng phê duyệt công nhận là xã đảo trực thuộc TP. HCM, chính thức từ 1/7/2021.
Thạnh An là một trong 6 xã thuộc huyện Cần Giờ, tháng 11/2020 được các đại biểu kỳ họp 12, HĐND khóa IX thành phố Hồ Chí Minh (TP. HCM) thông qua việc ban hành Nghị quyết đề nghị công nhận xã Thạnh An (một trong 6 xã của huyện Cần Giờ) là xã đảo.
Mới đây, ngày 1/4/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định công nhận xã đảo thuộc TP. HCM. Theo đó, Thủ tướng công nhận xã Thạnh An, huyện Cần Giờ thuộc TP. HCM là xã đảo. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2021.
Hòn đảo này nằm ở phía Đông Nam của biển Cần Giờ, cách trung tâm huyện khoảng 8km, cách TP. HCM khoảng 40km. Cuối thế kỷ XIX, Thạnh An là một làng thuộc tổng An Phú Hạ, tỉnh Bà Rịa. Trước 1975, Thạnh An thuộc Cần Giờ của tỉnh Tuy Phước, rồi lần lượt chuyển sang Biên Hòa, rồi về lại Gia Định. Sau 1975, Thạnh An thuộc huyện Duyên Hải tỉnh Đồng Nai. Năm 1978, huyện Duyên Hải đổi tên thành Cần Giờ và sát nhập vào TP. HCM cho tới ngày nay. (Ảnh: Google Map).
Với diện tích tự nhiên 13.000ha là đảo, đảo hiện có 4.500 nhân khẩu với hơn 1.130 hộ dân sinh sống. Đây là một hòn đảo nhỏ với địa hình đặc thù là rừng ngập mặt bao quanh chiếm gần 3/4 diện tích. Trên đảo được quy hoạch bốn dãy nhà dân nằm sát nhau thành từng lô dài, lọt thỏm giữa rừng cây ngập mặn bao quanh.
Từ đất liền ra đảo Thạnh An hiện vẫn chưa có tàu cao tốc, người dân buộc phải di chuyển bằng tàu đánh cá của ngư dân. Mỗi ngày sẽ có khoảng 5 chuyến tàu xuất phát từ thị trấn Cần Thạnh (huyện Cần Giờ) ra đảo theo các khung giờ cố định. Mỗi chuyến tàu sẽ di chuyển khoảng 30 phút, giá vé là 15.000/người.
Xã Thạnh An chỉ có 3 ấp: Thạnh Hòa, Thạnh Bình và Thiềng Liềng, với hơn 4.500 người dân cùng lực lượng biên phòng sinh sống và làm việc. Cuộc sống của người dân trên đảo khá yên bình và giản dị, tách biệt khỏi sự ồn ào náo nhiệt của phố thị.
Theo UBND TP. HCM, xã Thạnh An đã đảm bảo 2/2 tiêu chí và 2/3 điều kiện để đáp ứng quy định được công nhận là xã đảo. Những ngày này, mọi con đường trên đảo rợp cờ đỏ sao vàng chào mừng lễ kỷ niệm ngày thống nhất đất nước. Đây cũng là lần đầu tiên người dân nơi đây được đón ngày lễ 30/4 trên danh nghĩa là cư dân xã đảo chính thức thuộc TP. HCM.
Hiện tại, xã đảo Thạnh An đã có đầy đủ hệ thống "điện, đường, trường, trạm" phục vụ đời sống cho người dân được tốt hơn. Từ năm học 2018-2019, học sinh THPT tại xã đảo Thạnh An không phải đi đò sang huyện Cần Giờ để học vì địa phương đã nâng cấp trường Thạnh An thành 2 cấp THCS - THPT. Nước ngọt sinh hoạt hàng ngày cũng được nhà nước hỗ trợ giá để người dân mua từ đất liền đưa về trên đảo.
Người dân địa phương cho biết, từ khi hòn đảo này có người đặt chân lên sinh sống, gần 200 năm nay bà con đều sống bằng nghề đánh bắt hải sản. Hàng ngày đàn ông thì đan lưới, ra khơi; phụ nữ thì ở nhà chăm sóc gia đình, làm cá khô, làm mắm, xâu chuỗi mành thuê…
Chị Hoàng Yến Phượng (tổ 10, xã Thạnh An), cho biết đã hơn 10 năm nay gia đình sống bằng nghề làm mắm và làm cá khô. "Cuộc sống trên đảo bình yên, thoải mái lắm, không trộm cướp, không đông đúc, hàng xóm láng giềng thì hay giúp đỡ nhau. Vừa được lên xã đảo nên người dân cũng phấn khởi lắm, ai cũng mong Thạnh An được chính quyền quan tâm, đầu tư nhiều hơn, giúp cuộc sống bà con trên đảo tốt hơn nhờ các nghề dịch vụ mới như du lịch, kinh doanh...".
ÔngTrần Văn Bình (60 tuổi) - cựu chủ tịch xã Thạnh An, cho biết ông đã từng làm chủ tịch xã này 17 năm trước khi về hưu. "Bà con trên đảo mong chờ ngày này lâu lắm rồi, cuối cùng thì ở đây cũng được công nhận là xã đảo. Trước đây bà con trên đảo chỉ có đánh bắt, nuôi trồng hải sản để kiếm sống, nhưng giờ được lên xã đảo, hy vọng nhà nước sẽ có nhiều chính sách phát triển hơn, cuộc sống bà con sẽ tốt hơn và có nhiều ngành nghề mới trên đảo hơn, giúp bà con có cuộc sống ổn định" - ông Bình chia sẻ.
Hàng năm đảo thường xuyên hứng chịu các đợt triều cường, ảnh hưởng do mưa bão, áp thấp nhiệt đới. Vì vậy một bờ đê bằng bê tông được xây kéo dài bao quanh phía Đông hòn đảo để ngăn triều cường và chặn sóng lớn.
Ngoài các nghề truyền thống như đánh bắt hải sản, nhiều năm nay người dân trên đảo cũng bắt đầu nuôi cá bè, nuôi hàu ở ngoài khơi gần đảo. Đây cũng là một nghề mới, giúp nhiều bà con trên đảo có thu nhập tốt hơn.
Hiện trên đảo vẫn còn thiếu những công trình vui chơi giải trí công cộng cho trẻ em. Các em nhỏ ở đây ngoài giờ lên lớp, buổi chiều thường rủ nhau ra bờ biển để tắm, nô đùa...
Môn thể thao được yêu thích nhất và nhiều người tham gia nhất trên đảo là bóng đá. Mỗi chiều, hàng chục thanh thiếu niên tập trung tại sân trường tiểu học để chia đội, tổ chức những trận cầu nảy lửa.
Cuối ngày, chuyến tàu cuối cùng từ đất liền ra đảo cũng đưa nhiều người dân đi làm việc, học tập từ đất liền trở lại đảo. Sau khi ánh hoàng hôn dần tắt, ánh đèn của xã đảo cũng dần hiện lên, một ngày làm việc mệt nhọc của bà con trên đảo dần khép lại.
Vào tháng 4/2015, tuyến cáp ngầm 22 kV vượt biển đã đưa điện lưới quốc gia tới Thạnh An, giúp đời sống người dân trên đảo cải thiện đáng kể, sinh hoạt trong các gia đình thuận tiện hơn, người dân an tâm đi lại trong đêm tối, trẻ em thỏa thích vui đùa trên đường, cánh đàn ông thỏa mãn đam mê theo dõi trái bóng tròn trên màn ảnh nhỏ...
